Кафедра тарихы

«Көлік қызметтері және бизнес» кафедрасы 2024 жылдың 1-ші қыркүйегінен бастап қызмет етеді, бұл кафедра «Тасымалдауды ұйымдастыру және көлікті пайдалану», «Көліктегі Логистика және менеджмент», «Экономикалық пәндер»кафедраларын біріктіру арқылы құрылды.

Кафедра тарихы туралы қысқаша мәліметтер

«Тасымалдауды ұйымдастыру және көлікті пайдалану» кафедрасы Алматы теміржол көлігі инженерлері институтымен (АТКИИ) қатар құрылған ең көне кафедралардың бірі. АТКИИ КСРО Министрлер Кеңесінің 20.05.1976 жылғы № 351 қаулысымен құрылды. Кафедраның ең алғашқы атауы «Темір жолды пайдалану». 1976 жылдан 2009 жылға дейінгі кафедра «Пайдалану жұмысын басқару», «Тасымалдауды ұйымдастыру» кафедрасы атауымен қызмет етті. 2009 жылы «Тасымалдауды ұйымдастыру» және «Жол қозғалысын ұйымдастыру» кафедралары қосылып, «Көлік қозғалысын ұйымдастыру» кафедрасына біріктірілді.

2004 жылдан бастап бакалаврларды даярлау бойынша 050901 – «Тасымалдауды, қозғалысты ұйымдастыру және көлікті пайдалану» мамандығы ашылды.

Тасымалдауды, қозғалысты ұйымдастыру және көлікті пайдалану бағыты бойынша мамандар көліктің кәсіпорындары мен бөлімшелерін басқару саласындағы ұйымдастыру-технологиялық, өндірістік-басқару, есеп айырысу-жобалау, сервистік-пайдалану қызметіне дайындалады. Осы мамандық бағытының мамандары көлік кәсіпорындары мен бөлімшелерінде, көлікті басқару және мемлекеттік көлік инспекциясының өңірлік органдарында, маркетингтік қызметтер мен көлік қызметтері нарығын зерделеу және қызмет көрсету бөлімшелерінде, көлік-экспедициялық кәсіпорындар мен ұйымдарда, жүктерді және жолаушыларды тасымалдаудың өңірлік жүйелерінде, өндірістік және өткізу жүйелерінде, көлік кәсіпорындарындағы қозғалыс қауіпсіздігі қызметтерінде, ұйымдарда және өндірістік-технологиялық жүйелерді ақпараттық қамтамасыз ету кәсіпорындарында жұмыс істей алады.

Кафедраның алғашқы меңгерушісі 1976/1977 оқу жылында кафедраны басқарған т.ғ.к., профессор Қадыр Ажгереұлы Кулманов болды. Оның басшылығымен кафедра материалдық-техникалық базаны құруда, мамандандырылған зертханаларды ашуда алғашқы қадамдарын жасады.

1989 жылға дейін кафедраны т.ғ.к., профессор, Ресей көлік академиясының академигі Мұрат Бекбайұлы Қадырбеков басқарды.

1989 жылдан 2000 жылға дейін кафедраны т. ғ. д., профессор, МАНЭБ академигі Мәдениет Аримбекұлы Кобдиков басқарды, 2000-2002 жылдары – т.ғ.к., доцент Светлана Васильевна Богданович, 2002-2003 жылдары т.ғ.к., профессор Заркум Сартаевич Бекжанов басқарды, 2003 жылдан 2010 жылға дейін т.ғ.д., профессор, МАНЭБ академигі М.А.Кобдиков кафедраны қайтадан басқарды, кафедраның ғылыми-техникалық және педагогикалық әлеуетін толықтыруға үлкен үлес қосты, одан әрі дамуы мен нығаюына ықпал етті. 2010-2019 жылдары кафедраны С.В.Богданович басқарды, кейін Г.Ж.Кенжебаева, З.К.Битилеуова, А.В.Мұхаметжанова, Л.В.Вахитова, А.С.Молгаждаров, М.Н.Айкумбеков, Б.Т.Төлтай кафедра меңгерушілері болып қызмет етті.

2022 жылдың маусым айынан бастап 2024 жылдың қыркүйегіне дейін кафедраны т.ғ.к., профессор АЛТ З.К.Битилеуова басқарды.

Кафедра түлектері қазіргі уақытта Қазақстан мен ТМД елдерінің көлік саласының ірі компанияларында («ҚТЖ «ҰК» АҚ; «Жолаушылар тасымалы» АҚ; «KTZ Express» АҚ; Ақтау порты; «Метрополитен» КМК; Алматы халықаралық әуежайы; Ақтау халықаралық әуежайы және т.б.) басшылық лауазымдарды атқарады., сондай-ақ көптеген шетелдік және отандық жоғары оқу орындарының жетекші профессорлары мен доценттері болып табылады.

«Көліктегі Логистика және менеджмент» кафедрасы 2004 жылғы 26 тамызда №331 бұйрықпен құрылды. Бірінші атауы – «Көліктік логистика» кафедрасы, ол интермодальды және мультимодальды тасымалдарда тасымалдау процесін жетілдіру саласында, сондай-ақ көліктегі көліктік-экспедициялық қызметтер саласында жаңа ғылыми-практикалық бағыт бойынша мамандар даярлау үшін құрылған. Кафедраның бірінші басшысы т.ғ.д., профессор Е.Е.Карсыбаев болды. Кафедраның алғашқы түлектері 3001.04–Тасымалдауды ұйымдастыру (мамандануы – халықаралық тасымалдарда тасымалдауды ұйымдастыру) бағыты бойынша дайындалды.

2009 жылы 29 мамырдағы №151 бұйрығымен кафедра «Көліктегі логистика» деген жаңа атау алды. Логистика мамандығы (салалар бойынша) М. Тынышпаев атындағы ҚазАТК ғалымдарының бастамасымен алғаш рет Қазақстан Республикасы Индустрия және сауда министрлігінің Техникалық реттеу және метрология комитетінің 2009 жылғы 20 наурыздағы бұйрығымен Қазақстан Республикасының Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру мамандықтарының сыныптауышына енгізілді. № 131-ОД.

Кафедра меңгерушілері академия ғалымдары т.ғ.д., профессор М.С.Изтелеуова, э.ғ.д., профессор А.В.Мұхаметжанова, т.ғ.к., доцент И.Ж.Асильбекова, т.ғ.к., доцент Г.Ж.Кенжебаева, т.ғ.к. Р. Д. Мусалиева, т.ғ.к., қауымдастырылған профессор А.С.Избаирова болды. 2021 жылдың қыркүйегінен 2023 жылдың қыркүйегіне дейін «Көліктегі логистика және менеджмент» кафедрасын т.ғ.к., қауымдастырылған профессор Р.Д.Мусалиева, 2023 жылдың қыркүйегінен 2024 жылдың қыркүйегіне дейін кафедра меңгерушісі т.ғ.к., қауымдастырылған профессор Г.Ж.Кенжебаева басқарды.

«Көліктегі логистика» кафедрасының қызметі көліктік-логистикалық қызметтер көрсету, кәсіби қызметті жүзеге асыруға және көліктегі стандартты емес міндеттерді шешуге қабілетті халықаралық тасымалдарды ұйымдастыру бойынша заманауи, құзыретті менеджерлерді даярлауға бағытталған. Орталық Азия өңірі мен Қазақстанның сыртқы сауда тасымалдарын ұйымдастырудағы орасан зор мүмкіндіктері мен перспективалары көлік-логистикалық инфрақұрылыммен және озық техника мен технологияны қолдануға негізделген көлік логистикасын басқарудың жалпы қағидаттарын білетін осы саладағы мамандардың жұмысымен қолдау тапты.

Кафедра қызметінің идеялық бағыты Президенттің Қазақстан халқына Жолдауынан, Қазақстан Республикасы Үкіметі мен Парламентінің индустриялық-инновациялық даму стратегиясын іске асыру, атап айтқанда, көліктік-логистикалық инфрақұрылымды жетілдіру, көліктік-логистикалық сегментте тасымалдау қызметінің ақпараттық-технологиялық деңгейін арттыру туралы шешімдерінен, зерттелетін пәндердің теориялық негіздерін пайдаланудан туындайтын міндеттермен айқындалады.

«Көліктегі логистика» кафедрасының басты міндеті мемлекеттің көлік-коммуникациялық кешені үшін сауатты, жоғары білімді, бәсекеге қабілетті және сұранысқа ие мамандарды даярлау үшін білім беру қызметтерін көрсету.

Кафедраның білім беру бағдарламалары «Қызмет көрсету саласындағы бакалавр», «Қызмет көрсету және ғылым саласындағы магистр» және «PhD докторы және қызмет көрсету саласындағы PhD докторы академиялық дәрежесін бере отырып, мамандар даярлауға бағытталған. Кафедрада еңбек нарығында сұранысқа ие кадрларды даярлауды, қайта даярлауды және олардың біліктілігін арттыруды қамтамасыз ету үшін оқу-зертханалық база мен логистика орталығы бар.

Кредиттік оқыту технологиясының талаптарын іске асыру мақсатында «Көліктегі логистика» кафедрасы шетелдік ғалымдарды тарту бойынша жұмыс жүргізеді: т.ғ.д., Дитрих Вернер Тесс «Вилдау» техникалық университетінің профессоры (Берлин қ., Германия); т. ғ. к., Климов Александр Александрович Сібір мемлекеттік қатынас жолдары университетінің доценті (Новосибирск қ., РФ); қауымдастырылған профессор, PhD, Карагьозова Кирилл Станева Тодор Каблешков атындағы Жоғары көлік университетінің «Көліктегі Технология, ұйымдастыру және басқару» кафедрасының меңгерушісі (София қ., Болгария) және т. б.

Кафедра «ҚТЖ – Жүк тасымалы «ҰК» АҚ, Қазақстан Республикасының Ұлттық экспедиторлар қауымдастығы, «ҚТЖ» ҰК «АҚ» KTZ Express»АҚ- » KTZE Южный»,» KTZE Khorgos Gateway » ЖШС,» Asstr Almaty» ЖШС халықаралық көліктік-логистикалық компаниясы және «Өзенмұнайгаз» АҚ, «Атасу» ЖШС, «Атамекен» ЖШС, «Алматы Достық-Экспре» ЖШС көлік-экспедиторлық компаниялары сияқты ірі компаниялармен ынтымақтастық байланыста.

Оқыту, ғылым және өндіріс арасындағы стратегиялық байланысты одан әрі нығайту үшін «Көліктегі логистика» кафедрасы Отто фон Герике атындағы Магдебур университетінің (Германия) үйлестірушісі болып табылатын Қазақ-Неміс университетімен (ҚНУ) «Communication and Transfer Centre Logistics» («LogCentre») жобасында ынтымақтастық туралы шартқа қол қойды, сондай-ақ «LogCentre») бойынша жұмыс жүргізілуде «Ресурс үнемдеуші өндірістік логистика (PRODLOG) бойынша Болон қағидаттарына негізделген магистрлік бағдарламаны әзірлеу» тақырыбында «ERASMUS+»Еуропалық комиссиясы бағдарламасының жобасын іске асыруда.

«Экономикалық пәндер» кафедрасы

Қазақстанның нарықтық экономикаға көшуі кең бейінді экономистер кадрларын даярлауда түбегейлі өзгерістерді талап етті.

Теміржол көлігі үшін болашақ мамандарды экономикалық даярлау Алматы теміржол көлігі институтының АТКИ алғашқы құрылу кезеңінен бастап жүргізілді. Қаржы, экономика, сақтандыру, салық салу және т.б. теориялық негіздері мен практикалық мәселелерін ашатын арнайы пәндер барлық факультеттерде оқытылды. Мамандар даярлауға 1978 жылы 2 қарашада ұйымдастырылған 1992 жылға дейін «Тасымалдау процестерін басқару» факультетінің құрылымында болған «Теміржол көлігіндегі экономика және жоспарлау» кафедрасы қатысты. Кафедра институттың барлық техникалық мамандықтарының студенттерін экономикалық пәндер бойынша оқытуды қамтамасыз етті. Сонымен қатар, теміржол көлігі кәсіпорындары инженерлік-экономикалық кадрларға деген қажеттілікті сезінді, бұл АТКИ-да экономикалық мамандықтардың ашылуына негіз болды. 1992 жылы кафедра жаңадан ұйымдастырылған «Экономика» факультетінің құрамына кіріп, «Экономика және көліктегі басқару» мамандығы бойынша түлектер «инженер – экономист» біліктілігін иеленді.

1993 жылы 23 тамызда «Бухгалтерлік есеп және аудит» кафедрасы құрылды. Алғашқы меңгеруші қызметін А.Д. Дәулетбеков атқарды.

 1996 жылы АТКИ М.Тынышпаев атындағы Қазақ көлік және коммуникация академиясына айналуына байланысты оқу орнының ұйымдық құрылымы түбегейлі өзгерді. Басқа бөлімшелермен қатар ҚазАТК құрамында «Көлікте экономика және басқару» институты құрылды, оның құрылымдық бөлімшесі «Қаржы, есеп және аудит» кафедрасы болды, ол ҚазАТК-ның ең ірі кафедраларының бірі болды.

ҚазАТК қаржы саласында мамандар даярлауды 1996 жылдан бастап бастады, 1998 жылы кафедра меңгерушісі болып э.ғ.д., профессор Т.Б.Баяхметов тағайындалды, ол кафедраны 2004 жылдың қыркүйегінде «Есеп және аудит» және «Қаржы»кафедраларына бөлгенге дейін басқарды.

2012 жылы «Есеп және аудит» және «Қаржы» кафедралары  «Қаржы, есеп және аудит» кафедрасына біріктірілді.

2014 жылы «Есеп, аудит және қаржы» және «Көліктегі экономика және менеджмент» кафедралары біріктіріліп, «Экономикалық пәндер»кафедрасы құрылды.

Әр түрлі кезеңдерде кафедра меңгерушілерімен көлік коммуникация кешенінің экономика саласындағы жетекші мамандар жұмыс істеді: э.ғ.к., доцент Ж.М.Темірғалиев, э.ғ.к., доцент Т.Д.Досмағамбетов, профессор Х.Н.Габдеев, э.ғ.д., профессор Ж.О.Даирбеков, т.ғ.д., профессор М.А.Кобдиков, т.ғ.д., профессор Б.М.Қуанышев, э.ғ.д., профессор М.Р.Куватов, э.ғ.д., профессор Т.Б.Баяхметов., э.ғ.д., профессор Л.Ф.Сухова, э.ғ.д., профессор Н.Н.Ибришев., э.ғ.к., доцент Ж.Ы.Бейсекова., э.ғ.д., профессор К.Ж.Даубаев., э.ғ.к., доцент А.Х.Ахметжанова.

 2016 жылдан бастап «Көліктегі логистика» кафедрасымен қосылғанға дейін э. ғ. к., А.Қ. Қалтаев «Экономикалық пәндер» кафедрасын басқарды.

Кафедра түлектері меншіктің барлық нысандары мен қызмет салаларындағы кәсіпорындарда, қаржы органдары мен сақтандыру, банк ұйымдарында, бағалы қағаздар нарығында басқарушылық, кәсіпкерлік, коммерциялық қызметті жүзеге асырады.

«Көлік қызметтері және бизнес» кафедрасын т.ғ.к., қауымдастырылған профессор Р.Д. Мусалиева басқарады, кафедра үш деңгей бойынша білім беру қызметін жүргізеді: бакалавриат, магистратура және докторантура.

Білім беру бағдарламалары туралы ақпарат сайттың «Білім беру бағдарламалары» атты жеке бетшесінде ұсынылған.